14.10.2023 w sobotę zwiedzaliśmy Gdańsk śladami hrabiego Augusta von Lehndorffa. Jego śladami prowadziła nas dr Magdalena Sacha – polonistka, germanistka, tłumaczka i muzealniczka, która studiowała w Warszawie, Gdańsku i Jenie. W latach 2001-2009 prowadziła Muzeum Regionalne w Krokowej. Od 2004 r. pracuje jako adiunkt w Zakładzie Kulturoznawstwa Uniwersytetu Gdańskiego.
Realizacja tego spaceru odbyła się w ramach stypendium Marszałka Województwa Pomorskiego dla twórców kultury na rok 2023.
August Adolf Leopold von Lehndorff-Bandels (1771-1820) to pisarz i wydawca, autor powieści epistolarnej pt. „Meine Reise ins blaue Ländchen” („Moja podróż do błękitnego kraiku”), w której umieścił również opisy Gdańska drugiej połowy XVIII wieku. Nasz spacer poprowadził nas zatem śladami spacerów pisarza, który był pilnym czytelnikiem traktatów o historii Gdańska oraz jednym z pierwszych autorów przewodników turystycznych.
Podczas naszego zwiedzania śladami hrabiego dowiedzieliśmy się jak opisywał on Bramę Wyżynną, Bramę Długouliczną, Bazylikę Mariacką. Zatrzymaliśmy się nad jego opisami elementów wystroju Dworu Artusa oraz Wielkiej Zbrojowni oraz zobaczyliśmy które z nich szczególnie przyciągają jego uwagę. Dowiedzieliśmy się również, jakim kolekcjom bibliotecznym i zbiorom naturaliów poświęcił on szczególnie dużo atencji.
Czy bezrefleksyjnie podziwiał gdańskie zabytki? Co się mu w nich podobało, co krytykował? Jakie fakty historyczne związane z gdańskimi zabytkami go interesowały, jak się do nich ustosunkowywał? Na ile z jego opisów jesteśmy w stanie odtworzyć stan wiedzy o historii sztuki w XVIII wieku? Jaki obraz Gdańska, jego społeczeństwa i architektury nam przekazał?
Kto był, ten zna odpowiedzi na te pytania. Kto tym razem nie spędził z nami tego drogocennego czasu, może szykować się na pierwszą połowę następnego roku, bo szykujemy następną niespodziankę z dr Magdą Sachą w roli głównej.
Pani Doktor dziękujemy bardzo za niezapomniane opisy i cytaty oraz przekazanie z tej jakże intymnej perspektywy patrzenia na świat przez Augusta von Lehndorffa.
Nie odstraszył nas nawet deszcz, prawie go nie zauważyliśmy starając się możliwie wiernie popatrzeć na Gdańsk oczami młodego hrabiego. To była niezapomniana przygoda. Wszystkim spacerowiczom bardzo dziękujemy.
Specjalne podziękowania należą się też @Katarzyna Górska za udostępnione nam nagłośnienie i pomoc w trakcie spaceru.
Fot. Anna Kowalewska-Mróz
