Johann Gottfried von Herder (1744 – 1803) – niemiecki pisarz, teolog i filozof historii. Wywarł trwały wpływ na przeobrażającą się w jego czasach wiedzę o człowieku i społeczeństwie mimo, że nie pozostawił po sobie wybitnych dzieł literackich jak Johann Wolfgang von Goethe czy Friedrich Schiller i nie był twórcą zamkniętego systemu filozoficznego jak Immanuel Kant czy Georg Wilhelm Friedrich Hegel. Ujmował dzieje ludzkości jako etap w ewolucji natury charakteryzujący się postępem rozumu i sprawiedliwości. Jego idee miały istotny wpływ na osiągnięcia kultury Niemiec XVIII wieku jak np. na ruch literacki znany pod nazwą Sturm und Drang.
Specyficzne miejsce Herdera w kulturze niemieckiego i europejskiego oświecenia wyraża się jego obecnością w wielu polemikach światopoglądowych i estetycznych epoki oraz osiągnięciami w dziedzinach takich jak filozofia historii, poetyka, teoria języka i estetyka. Był prekursorem tworzenia antologii obejmujących utwory ludowe.
Herder był w wieku XVIII pierwszym, który zajął się problematyką Słowiańszczyzny w szerszym aspekcie filozofii historii. Nobilitując kulturę tych ludów w krajach Europy zachodniej sprawił, że wiele ludów słowiańskich zainteresowało się własną przeszłością.
Zapraszamy do obejrzenia filmu, który przybliża życiorys oraz wybrane aspekty twórczości naszego patrona i do posłuchania podcastu, który wprowadza w świat jego najważniejszych idei.