Barbara Piórkowska – pisarka, poetka, krytyczka literacka, performerka. Autorka powieści „Szklanka na pająki” i „Kraboszki”, prozy „Utkanki”, tomów poetyckich, w tym ostatniego pt. „Syberia”, współtwórczyni spektakli poetyckich, spacerów literackich i spacerów z twórczym pisaniem. Wielokrotna stypendystka Miasta Gdańska i Marszałka Województwa Pomorskiego. Jej powieść „Kraboszki” zaadoptowana została na scenę, inscenizację pt „Rodzanice” można zobaczyć w grudniu 2022 r. w Teatrze Gdynia Główna.
„Mogę śmiało powiedzieć, że pisarka Milena Moser ukształtowała mój ironiczny styl wypowiedzi. Było to bardzo dawno temu, ale jeśli do tej pory pamiętam klimat jej książek i owo uczucie po zakończeniu lektury – otwartej jaźni i wyraźnego oberwania pointą – co samo mówi za siebie.
Opowiadania Moser są krótkie, oszczędnie nakreślają nastrój i przestrzeń działań bohaterek. I tak, w tekstach tych spotkacie głównie bohaterki – kobiety, które walczą z ciałem, wiekiem, kompleksami: za wysokie, zbyt singlujące, zdradzane, nadmiernie pochłonięte karierą lub macierzyństwem, nie łapiące się też często w stereotyp. Jakieś kobiety, które mogłyby być każdą z nas, tylko tą sprzed konfrontacji z własnym cieniem i sprzed wyzwolenia – bo do momentów tegoż w książkach autorki dochodzi, choć nie w sposób spodziewany i oczywisty. Jakieś kobiety w kryzysie, często wywołanym przez męźczyzn, przez męski świat lub własne wygórowane oczekiwania, by dorównać niemożliwym wzorcom. W sytuacji utraty – i konieczności przedefiniowania dotychczas wyznawanych wartości.
Ma to wszystko miły wydźwięk feministyczny, ale nie dajcie się zwieść: to nie są do końca takie teksty, które będą apoteozą równości czy dobroci. Raczej pokażą ciemną stronę kobiecej psychiki, tę niemiłą i mroczną Hekate – taką, która paradoksalnie pomaga przetrwać w świecie i do której – czytając – czujemy, mimo wszystko, sympatię, a nawet chcemy, żeby się „trudnym” bohaterkom – udało. Osobiście kibicowałam nawet tej, która manipulowała swoimi pracodawcami i właściwie – powiedzmy wprost – złamała prawo w obronie innej kobiety (zajrzyjcie do „Wyspy sprzątaczek”). A historie są tak opowiedziane, że jednak nie da rady się nie uśmiechnąć i właściwie w trakcie czytania to czynimy co chwilę. Dystans do świata to jedna z wielu mocnych stron omawianej prozy, ja go traktuję jak wisienkę na literackim torcie.
Milena Moser (rocznik 1959) urodziła się w Zurychu, życie dzieliła zawsze między Stany Zjednoczone i Szwajcarię. Jednak językiem, którym się posługiwała i posługuje do tej pory w nowych powieściach, jest niemiecki. Napisała do tej pory kilkanaście książek.
W Polsce wyszły, w przekładzie Alicji Buras: „Wyspa sprzątaczek” (powieść) i „Księga samotnic” (zbiór opowiadań), obie pozycje opublikowane przez Wydawnictwo Noir sur Blanc w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku 🙂 Nie są to więc pozycje ogólnie dostępne, ale warto ich poszukać (przejrzałam internet i znajdziecie je w kilku jego zakątkach).
Autorka ma swój aktywny fan page na Facebooku. Podrzucamy go tutaj, bo rozmawia z Czytelnikami i Czytelniczkami bezpretensjonalnie i z dużą radością.
https://www.facebook.com/milena.moser2
Ach, jak polecam!”
Barbara Piórkowska
Barbara Piórkowska – Schriftstellerin, Dichterin, Literaturkritikerin und Performerin. Autor der Romane „Szklanka na pająki” und „Kraboszki”, der Prosa „Utkanki” und von Gedichtbänden, darunter der letzte mit dem Titel „Syberia”. „Sibirien”, Mitgestalterin von Poesie-Performances, literarischen Spaziergängen und Spaziergängen zum kreativen Schreiben. Sie erhielt mehrere Stipendien der Stadt Gdańsk und des Marschalls der Woiwodschaft Pommern. Ihr Roman „Kraboszki” wurde für die Bühne adaptiert, die Inszenierung von „Rodzanice” ist im Dezember 2022 im Gdynia Główna Theater zu sehen.
„Ich kann mit Sicherheit sagen, dass die Schriftstellerin Milena Moser meinen ironischen Ausdrucksstil geprägt hat. Es ist schon sehr lange her, aber wenn ich mich noch an die Atmosphäre ihrer Bücher und an das Gefühl nach der Lektüre erinnern kann – mit offenem Mund und klaren Augen, dann ist das ein wichtiger Zeichen.
Mosers Geschichten sind kurz und umreißen sparsam die Stimmung und den Handlungsraum der Figuren. In diesen Texten trifft man vor allem auf weibliche Protagonisten – Frauen, die mit ihrem Körper, ihrem Alter, ihren Komplexen zu kämpfen haben: zu groß, zu alleinstehend, betrogen, zu sehr mit der Karriere oder der Mutterschaft beschäftigt, die auch nicht sehr oft dem Stereotyp entsprechen. Einige Frauen, die jede von uns hätte sein können, nur vor der Konfrontation mit ihrem eigenen Schatten und vor der Befreiung – denn Momente der Befreiung kommen in den Büchern der Autorin vor, wenn auch nicht in einer erwarteten oder offensichtlichen Weise. Einige Frauen in der Krise, oft ausgelöst durch Männer, durch die Männerwelt oder durch ihre eigenen überzogenen Erwartungen, unmöglichen Vorbildern zu entsprechen. In einer Situation des Verlustes – und der Notwendigkeit, bisher geltende Werte neu zu definieren.
Das alles hat einen schönen feministischen Beigeschmack, aber lasst Euch nicht täuschen: Das sind nicht gerade die Texte, die die Apotheose der Gleichheit oder des Guten sind. Sie zeigen vielmehr die dunkle Seite der weiblichen Psyche, die unangenehme und dunkle Hekate – diejenige, die einem paradoxerweise hilft, in der Welt zu überleben, und für die man beim Lesen trotz allem Sympathie empfindet und den „schwierigen” Heldinnen sogar Erfolg wünscht. Ich persönlich habe sogar mit derjenigen mitgefiebert, die ihre Arbeitgeber manipuliert und – seien wir ehrlich – das Gesetz gebrochen hat, um eine andere Frau zu schützen (siehe „Putzfraueninsel”). Und die Geschichten sind so erzählt, dass man nicht anders kann, als zu schmunzeln, und das tut man beim Lesen auch ab und zu. Die Distanz zur Welt ist eine der vielen Stärken dieser Prosa, und ich halte sie für das Sahnehäubchen auf dem literarischen Kuchen.
Milena Moser (Jahrgang 1959) wurde in Zürich geboren und hat ihr Leben immer zwischen den Vereinigten Staaten und der Schweiz geteilt. Die Sprache, die sie in ihren neuen Romanen verwendet hat und weiterhin verwendet, ist jedoch Deutsch. Bis heute hat sie mehr als ein Dutzend Bücher geschrieben.
In Polen sind in der Übersetzung von Alicja Buras erschienen: „Wyspa sprzątaczek” („Putzfraueninsel” – ein Roman) und „Księga samotnic” („Die einsamen Frauen” – eine Sammlung von Kurzgeschichten), beide in den 1990er Jahren im Verlag Noir sur Blanc veröffentlicht 🙂 Diese Bücher sind also nicht allgemein erhältlich, aber es lohnt sich, sie zu suchen (ich habe das Internet durchforstet, und Sie werden sie in mehreren Ecken finden).
Die Autorin hat eine aktive Fan-Seite auf Facebook. Wir geben sie euch hier zur Verfügung, weil sie ungezwungen und mit viel Freude mit ihren Lesern und Lesern spricht.
https://www.facebook.com/milena.moser2
Ich kann es nur empfehlen!”
Barbara Piórkowska
Foto: Barbara Piórkowska
Tłumaczenie: Anna Kowalewska-Mróz