W ubiegłą sobotę 4.10.25 Andrzej Trzeciak – historyk i historyk sztuki, kustosz pamięci Stoczni Gdańskiej – oprowadził nas po jej terenie. Tytuł, który był naszym tematem, prowadzącym nas tego dnia brzmiał: „Stoczniowy steampunk. Przemysłowa architektura imperialnej ery pary, węgla i stali”.
Historia Stoczni Gdańskiej sięga swoimi początkami XIX stulecia. Jej najstarsze przemysłowe gmachy opowiadają o czasach, kiedy europejskie potęgi grały swój imperialny koncert mocarstw. U schyłku „wieku pary” (ang. steam age ‒ XIX w.) wykorzystywały one zdobycze nauki i techniki, gwałtownie rozwijały przemysł, nieświadomie dążąc ku katastrofie – najkrwawszym wojnom w historii – pierwszej, a potem drugiej wojnie światowej. Były to konflikty, w których ważną rolę odgrywały potencjały gospodarcze.
Niczym w mrocznych powieściach science fiction stoczniowe budowle opowiadają o ludzkich ambicjach, planach podbojów i panowania, o wojnach i przemocy. Mówią o tysiącach ludzi którzy wśród huku młotów, w kłębach pary i dymu budowali pływające stalowe kolosy, mające ujarzmić oceany, by dać zwycięstwo jednemu imperium nad innymi. Inaczej jednak niż w powieściach, historie stoczniowych gmachów wydarzyły się naprawdę.
Andrzej Trzeciak – Gdańszczanin, historyk i historyk sztuki, kustosz pamięci Stoczni Gdańskiej. Pracował w Muzeum Narodowym w Gdańsku. Kierował Muzeum Tradycji Szlacheckiej w Waplewie Wielkim i Pomorskim Ośrodkiem Kontaktów z Polonią. Następnie w Europejskim Centrum Solidarności. Współtwórca min. wystawy stałej ECS, pomysłodawca i organizator wystaw pt. „Stocznia, Człowiek, Przemysł, Miasto” czy „Umarłe Budowle Stoczni Gdańskiej”. Pełnił funkcje zastępcy dyrektora ECS. Ekspert ds. ochrony dziedzictwa kulturowego Stoczni Gdańskiej w Instytucie Dziedzictwa Solidarności. Obecnie prowadzi Dział Regionalny WMBP. Bada historię i dziedzictwo Gdańska i Pomorza, ruchu Solidarność i Stoczni Gdańskiej, dzieje przemysłu oraz zagadnienia pamięci i tożsamości. Brał udział w opracowaniu wniosku o przyznanie Stoczni Gdańskiej Znaku Dziedzictwa Europejskiego oraz o jej wpis na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Autor wykładów, artykułów i publikacji książkowych – min. „Stocznia Gdańska. Miejsca, ludzie, historie”, „Jak działała Stocznia Gdańska” czy „Gdańsk, Stocznia, Solidarność. Przemysłowe i wolnościowe dziedzictwo Stoczni Gdańskiej”.
Bardzo dziękujemy naszemu prelegentowi za wciągającą i inspirującą narrację oraz wiele nowych faktów, które nam przedstawił.
Dziękujemy też wszystkim, którzy wzięli udział w oprowadzaniu, za ciekawe pytania, zaangażowany udział i wytrwałość – mimo zimna.