Zapraszamy na kolejny cykl na temat historii Gdańska
Gdańsk w XIX wieku na podstawie zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku. Wykłady w Centrum Herdera UG
Wykłady odbędą się w terminach od 31.01. do 23.05.2025 r.
Udział w wydarzeniach jest bezpłatny, ale obowiązują zapisy. Zapisy rozpoczniemy 3.12.2025 r., na tej stronie dostępny będzie formularz zgłoszeniowy.
Wszystkie wykłady odbędą się w Centrum Herdera na ul. Ogarnej 26, zawsze w piątki w godzinach 17.30-19.30.
W pierwszej połowie roku 2025 zapraszamy na następujące wykłady:
31.01.2025 Alicja Andrzejewska-Zając Na początku był Freitag. Historia powstania Muzeum Miejskiego w Gdańsku.
21.02.2025 dr Dobromiła Rzyska-Laube Szlachta w mieście. Związki Sierakowskich i innych ziemian z Gdańskiem.
4.04.2025 Beata Sztyber Nie tylko Gdańsk. Zabytkowe korony, czepki, czepce, drukowane tkaniny i curiosa w przedwojennych zbiorach Muzeum Miejskiego.
25.04.2025 dr Magdalena Mielnik Rola Towarzystwa Sztuk Pięknych w kulturze XIX-wiecznego Gdańska.
23.05.2025 dr Maja Mociewicz Sylwety gdańskiej socjety. Karykatury i rysunki satyryczne Johna Sprotta Stoddarta jako źródło wiedzy o śmietance towarzyskiej i życiu społecznym XIX-wiecznego Gdańska.
Informacje szczegółowe na temat wykładów:
31.01.2025 Alicja Andrzejewska-Zając Na początku był Freitag. Historia powstania Muzeum Miejskiego w Gdańsku.
Spotkanie będzie poświęcone początkom Muzeum Miejskiego w Gdańsku i jego pierwszym kolekcjom. Jak wyglądało w pierwszych latach swojej działalności i kto miał wpływ na jego kształt. Spróbujemy odpowiedzieć na pytanie w jakim stopniu dzisiejsze muzeum przypomina to, które istniało w Gdańsku ponad 150 lat temu. Aby poznać historię utworzenia
tej instytucji w mieście będziemy musieli przenieść się do pierwszej połowy XIX wieku i przyjrzeć się ówczesnemu środowisku artystycznemu w Gdańsku. Dostrzeżemy wówczas jak wielka determinacja i pasja kierowała grupą zapaleńców, którzy w iście romantycznym stylu dążyli do urzeczywistnienia tej idei.
Alicja Andrzejewska-Zając – kustoszka w Pracowni Grafiki Oddziału Sztuki Dawnej Muzeum Narodowego w Gdańsku, absolwentka historii sztuki na Uniwersytecie Gdańskim. Autorka oraz współautorka wielu wystaw, publikacji naukowych i popularno-naukowych. Jej zainteresowania badawcze to historia grafiki europejskiej i kolekcjonerstwa.
21.02.2025 dr Dobromiła Rzyska-Laube Szlachta w mieście. Związki Sierakowskich z Gdańskiem.
Przedmiotem prezentacji „Szlachta w mieście. Związki szlachty z Powiśla z Gdańskiem” będą przeróżne powiązania znanych i mniej znanych ziemian z okolic Sztumu ze stolicą Pomorza Nadwiślańskiego.
Na spotkaniu zarysowany zostanie krąg elity nowożytnego Gdańska – Guldensternów, Zawadzkich oraz Steffensów, a potem przyjrzymy się ich kontaktom z Ziemią Sztumską. Następnie szerzej omówione zostaną związki ziemian z Powiśla ze stolicą Pomorza Nadwiślańskiego w XIX i XX w.
Najbardziej znanymi ziemianami z tych terenów byli właśnie przedstawiciele rodziny Sierakowskich, którzy przez kilka pokoleń związani byli z życiem politycznym, gospodarczym i kulturalnym Gdańska. Antoni Sierakowski był deputowanym do sejmików i podtrzymywał kontakty z gdańskimi artystami, Maria z Sołtanów Sierakowska wraz synem Adamem poszukiwała w Gdańsku dzieł sztuki, a jej brat Adam Lew Sołtan oprócz zainteresowań antykwarskich podtrzymywał relacje ze spiskowcami. Natomiast Stanisław Sierakowski w okresie międzywojennym współpracował z delegacją Rządu Polskiego w Gdańsku, a jego żona Helena korespondowała z Willim Drostem, Dyrektorem Muzeum Miejskiego. Wspomniane zostaną także związki z Gdańskiem ziemiańskiej rodziny Donimirskich oraz spokrewnionego z Sierakowskimi Aleksego Hussarzewskiego.
Dr Dobromiła Maria Rzyska–Laube – doktor nauk humanistycznych w dyscyplinie „nauki o sztuce”. Rozprawę doktorską pod tytułem: „Zbiory artystyczne polskich ziemian na Pomorzu Nadwiślańskim od końca XVIII wieku po czasy dzisiejsze” obroniła w 2019 roku u prof. dr hab. Małgorzaty Omilanowskiej. Dobromiła Rzyska-Laube jest adiunktem w Muzeum Tradycji Szlacheckiej w Waplewie Wielkim, oddziale Muzeum Narodowego w Gdańsku.
4.04.2025 Beata Sztyber Nie tylko Gdańsk. Zabytkowe korony, czepki, czepce, drukowane tkaniny i curiosa w przedwojennych zbiorach Muzeum Miejskiego.
Zabytki tekstylne w zbiorach Stadtmuseum w Gdańsku były niezwykle różnorodne – od starożytnych koptyjskich, po tkaniny z początku wieku XX. Do kolekcji muzealnej dołączano przedmioty nie tylko związane z Gdańskiem i Pomorzem. Trafiały się także artefakty m.in. ze Śląska i Bawarii. Najczęściej są to przedmioty związane z modą oraz tkaninami drukowanymi, produkowanymi w warsztatach niemieckich. Czepki, czepce, korony, figuralne druki na lnianym płótnie będą „bohaterami” wieczoru.
25.04.2025 dr Magdalena Mielnik Rola Towarzystwa Sztuk Pięknych w kulturze XIX-wiecznego Gdańska.
Towarzystwo Sztuk Pięknych w Gdańsku (Kunstverein zu Danzig) działające od 1935 do 1945 roku, było jednym z licznych gdańskich zrzeszeń założonych w XIX wieku w ramach którego mieszkańcy mogli angażować się w działalność społeczną. W tym przypadku była to działalność kulturalna, organizowano wystawy, a w późniejszym okresie także wykłady, a nawet pokazy tańca. W ramach wykładu omówiona zostanie historia działalności towarzystwa oraz obrazy zakupione przez nie do kolekcji Muzeum Miejskiego w Gdańsku. Historia tej organizacji jest bowiem powiązana z powstaniem i początkami działalności muzeum.
Dr Magdalena Mielnik – doktor historii sztuki, kuratorka Oddziału Sztuki Dawnej Muzeum Narodowego w Gdańsku. Interesuje się sztuką Gdańska czasów nowożytnych, historią muzealnictwa i badaniami proweniencyjnymi.
23.05.2025 dr Maja Mociewicz Sylwety gdańskiej socjety. Karykatury i rysunki satyryczne Johna Sprotta Stoddarta jako źródło wiedzy o śmietance towarzyskiej i życiu społecznym XIX-wiecznego Gdańska.
W zbiorach Muzeum Narodowego w Gdańsku znajduje się efektowny album, który zawiera ok. 260 karykatur, portretów i rysunków satyrycznych, obrazujących przede wszystkim członków gdańskiej elity towarzyskiej XIX w. Poza serią komicznych wizerunków znajdują się w nim sceny z życia społecznego i kulturalnego miasta, a także niepozbawione humoru ilustracje odnoszące się do bieżących wydarzeń i sytuacji politycznej. Autorem tych dowcipnych, a czasami też zagadkowych przedstawień jest John Sprott Stoddart – pochodzący z Edynburga kupiec zajmujący się handlem zbożem i drewnem, tutejszy radny i konsul angielski. Pełnił on funkcję prezesa Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki i dał się poznać jako jej hojny mecenas. Zainteresowania artystyczne Stoddarta odzwierciedlały się w jego własnej, amatorskiej twórczości – omawiany album to nie tylko zbiór zabawnych portretów, ale też fantastyczne źródło wiedzy o obyczajach, palących problemach i relacjach pomiędzy członkami gdańskiej śmietanki towarzyskiej. Nadchodzący wykład będzie dobrą okazją ku ich bliższemu poznaniu.
Dr Maja Mociewicz – historyczka sztuki, kustoszka w pracowni rysunku dawnego Muzeum Narodowego w Gdańsku. Interesuje się problematyką nowożytnego mecenatu, kolekcjonerstwa i fundacji artystycznych, a także szeroko pojętą sztuką Gdańska i Pomorza do 1945 r.