Centrum Herdera UG zaprasza na cykl wykładów i podcastów pt. „Zainspiruj się… niemiecką filozofią”
Wykłady odbywać będą się w Centrum Herdera UG na ul. Ogarnej 26 w Gdańsku, zawsze w piątki. Udział w wykładach jest bezpłatny, ale obowiązują zapisy. Chetnych do udziału prosimy o wypełnienie formularza zgłoszeniowego.
Podcasty dostępne będą na naszej stronie www po poszczególnych wykładach, informacja o opublikowaniu podcastów pojawi się na naszym facebooku.
- 20.09.2024 w godzinach 18.30-20.00 dr Tomasz Siwiec Uśmiech Schopenhauera, czyli w pięknie szukając ocalenia. Wykład w ramach Dni Otwartych Centrum Herdera UG.
- 11.10. 2024 w godzinach 17.30-19.00 dr Jacek Kołtan Gubimy czas i sprawiamy sobie w tym celu zegarek! Heidegger, filozofia i sens bycia.
- 15.11.2024 w godzinach 17.30-19.00 dr Tomasz Siwiec Zrozumieć banalność zła. Rzecz o ryzyku bezmyślności.
- 29.11.2024 w godzinach 17.30-19.00 dr Dariusz Pakalski Kant, czyli o prawie do kłamstwa z miłości do ludzi.
Projekt projekt realizowany jest dzięki wsparciu Goethe-Institut w Warszawie, partnerem wydarzenia jest Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Josepha Conrada Korzeniowskiego w Gdańsku.
Szczegółowy opis spotkań:
- 20.09.2024 dr Tomasz Siwiec Uśmiech Schopenhauera, czyli w pięknie szukając ocalenia. Wykład w ramach Dni Otwartych Centrum Herdera UG.
W powszechnej świadomości ludzi Arthur Schopenhauer funkcjonuje jako nieuleczalny ponurak, czego dowodem są setki memów z wizerunkiem filozofa. Chyba żaden inny filozof nie zawładnął w tak dużym stopniu wyobraźnią użytkowników Internetu jak właśnie Schopenhauer. Niezależnie od tego, na ile osławiony pesymizm Schopenhauera jest zgodny z faktyczną treścią jego systemu myślowego, to niewątpliwie znajduje się w nim drobna szczelina, przez którą wdziera się światło optymizmu i w którym możemy dostrzec uśmiech na twarzy filozofa. Szczeliną tą jest refleksja na temat piękna i sztuki, która stanowi świadome odwrócenie tendencji wszystkich pozostałych analiz filozoficznych Schopenhauera. Na naszym spotkaniu z filozofem spróbujemy przybliżyć sedno schopenhauerowskiej refleksji estetycznej i uczynić ją punktem wyjścia do rozważań na temat stosunku sztuki i życia we współczesnym świecie.
Dr Tomasz Siwiec, urodzony w 1985 roku w Toruniu. Absolwent Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu (2008) oraz Akademii „Artes Liberales” na Uniwersytecie Warszawskim (2011). Po ukończeniu studiów doktoranckich w zakresie filozofii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika (2014) podjął pracę w sektorze prywatnym, a na gruncie humanistyki pozostał freelancerem. W swojej pracy badawczej zajmuje się problematyką z zakresu filozofii i krytyki sztuki, estetyki filozoficznej oraz etyki normatywnej. Publikował między innymi w „Ruchu Filozoficznym”, „Studiach z Historii Filozofii”, „Kulturze i Wartościach”, „Obiegu”.
- 11.10. 2024 dr Jacek Kołtan Gubimy czas i sprawiamy sobie w tym celu zegarek! Heidegger, filozofia i sens bycia.
Tytułowy paradoks braku czasu, na który narzekamy od narodzin nowoczesności będzie punktem wyjścia spotkania wokół wczesnej filozofii Marina Heideggera. Jego książka „Bycie i czas” (1927) okazała się przełomowym dziełem w historii XX wieku, którego celem było rozświetlenie ludzkiej egzystencji. Autor – kontrowersyjny ze względu na późniejsze krótkotrwałe zaangażowanie w nazizm – stworzył nie tylko narzędzia pogłębionego rozumienia kruchości ludzkiego życia. Zrewolucjonizował humanistykę swoją teorią hermeneutyki proponując radykalnie odmienny sposób rozumienia doświadczeń codzienności, interpretacji życiowych nastrojów, autentyczności, czy wreszcie skończoności naszego czasu. Wczesna filozofia Heideggera zmieniła radykalnie sposób myślenia o naszym byciu w świecie w XX wieku. By przekonać się, czy czyni to nadal, warto bliżej przyjrzeć się co na temat sensu bycia ma nam dziś do powiedzenia jego filozofia.
Zapraszamy zatem na wspólne gubienie czasu! Proszę nie zapomnieć o zabraniu ze sobą zegarków!
Spotkanie poprowadzi dr Jacek Kołtan, filozof i politolog, pełnomocnik Dyrektora ECS ds. naukowych, który w swoich badaniach zajmuje się teorią społeczną, nowymi ruchami społecznymi i kulturą polityczną nowoczesności.
- 15.11.2024 dr Tomasz Siwiec Zrozumieć banalność zła. Rzecz o ryzyku bezmyślności.
W kwietniu 1961 roku Hanny Arendt, niemiecka filozof pochodzenia żydowskiego, wyrusza do Jerozolimy na proces Adolfa Eichmanna, nazistowskiego zbrodniarza, jednego z głównych architektów Endlösung der Judenfrage (ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej). Obecność Hanny Arendt na procesie zaowocuje książką Eichmann w Jerozolimie, która już w chwili publikacji wywoła ogromny skandal i trwającą przez wiele lat dyskusję. Jedną z jej przyczyn będzie podtytuł książki: Rzecz o banalności zła. Na spotkaniu w ramach cyklu Zainspiruj się…, chcemy wspólnie się zastanowić, w jakim stopniu sformułowane przez Arendt ostrzeżenie przed ryzykiem bezmyślności oraz wynikającym z niej banalnym rysem zła, zachowało współcześnie swoją aktualność.
Dr Tomasz Siwiec, urodzony w 1985 roku w Toruniu. Absolwent Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu (2008) oraz Akademii „Artes Liberales” na Uniwersytecie Warszawskim (2011). Po ukończeniu studiów doktoranckich w zakresie filozofii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika (2014) podjął pracę w sektorze prywatnym, a na gruncie humanistyki pozostał freelancerem. W swojej pracy badawczej zajmuje się problematyką z zakresu filozofii i krytyki sztuki, estetyki filozoficznej oraz etyki normatywnej. Publikował między innymi w „Ruchu Filozoficznym”, „Studiach z Historii Filozofii”, „Kulturze i Wartościach”, „Obiegu”.
- 29.11.2024 dr Dariusz Pakalski Kant, czyli o prawie do kłamstwa z miłości do ludzi.
Filozofia moralności Immanuela Kanta jest jednym z najbardziej surowych systemów etycznych w historii. Według filozofa jest ona odpowiedzią na drugie z fundamentalnych pytań zadawanych przez człowieka. Pierwsze dotyczy tego, co jest (czyli: co mogę wiedzieć?), natomiast pytanie moralne dotyczy tego, co być powinno (czyli: co powinienem czynić?), jak powinienem się zachowywać. Jest to wiedza ponadczasowa i niezależna od potocznego doświadczenia, tzn. nawet gdyby wszyscy ludzie kłamali, ciągle pozostaje prawdą, że nie powinni tego robić. Surowość i bezwzględna „nieżyciowość” etyki Kantowskiej polega na tym, że zasad moralnych należy przestrzegać niezależnie od okoliczności: wymówką dla popełnienie kłamstwa nie może być zasada „mniejszego zła”, ani nawet tzw. „miłość ludzka”, powinienem mówić prawdę bez względu na cenę, jaką przyszłoby za to zapłacić, nawet jeżeli stawką miałoby być ludzkie życie. Nie my jesteśmy powołani do tego, by o nim decydować, my mamy postępować moralnie, a w ekstremalnych przypadkach decyzję należy pozostawić Opatrzności. Podobnie rzecz ma się z innymi występkami; Kant odwołuje się tu do przykładów lenistwa i skąpstwa. W tle pozostaje pytanie, czy tak surowy system etyczny mógłby powstać w głowie filozofa, który sam we własnym życiu zmuszony byłby do rozwiązywania poważnych dylematów moralnych. Kant jak wiadomo do tego zmuszony nie był.
Dr Dariusz Pakalski – doktor filozofii i literaturoznawca. Specjalizuje się w filozofii niemieckiej od Kanta do egzystencjalizmu oraz w literaturze niemieckojęzycznej od Goethego po Tomasza Manna. Doktorat poświęcony „Czarodziejskiej górze” Tomasza Manna. Autor licznych publikacji poświęconych literaturze i filozofii niemieckiej, w zakresie tej ostatniej duża ich część poświęcona jest Kantowi.