Co ciekawego może być w życiu spokojnego, ułożonego dróżnika kolejowego? Tytułowy bohater – Thiel jest sumiennym pracownikiem, dobrze radzi sobie z dziećmi, na co dzień spokojny i ułożony. Jednak, w raz z kolejnymi przeczytanymi stronami, bohater noweli zmienia się i czytelnik może zauważyć, że zbiera się w nim coś mrocznego.
Autorem książki jest laureat literackiej nagrody Nobla – Gerhart Hauptmann. Urodził się we Wrocławiu i to właśnie młodość spędzona na Śląsku oraz jego znajomość z samotnym dróżnikiem mieszkającym w Erkner były inspiracją to napisania tej noweli. Był przedstawicielem naturalizmu – nurtu w literaturze, której celem było dokładne odwzorowanie rzeczywistości. Bohaterami jego książek często byli ludzie z niższych warstw społecznych. Przedstawiano w nich ciemną stronę człowieka, ale nie była ona oceniania lub komentowana. Pod tym względnym dzieła bardziej przypominały dokument. Niezbędnym elementem były również opisy przyrody, szczególnie w omawianej noweli szczegółowo opisywane są najdrobniejsze detale.
Mimo, że krótka, książka ma wiele aspektów. Przedstawione są dwie żony Thiela; pierwsza, łagodna ale chorowita – Minna, która umierając zostawia po sobie tylko syna Tobiasza oraz Lene – dominująca, surowa – właściwie rządzi w domu. Thiel nie jest w stanie się jej przeciwstawić, uwięziony we własnych ograniczeniach próbuje znaleźć ucieczkę w pracy. Cierpi na tym jego syn Tobiasz, który jest regularnie bity przez macochę. Pasywność, uzależnienie emocjonalne, tęsknota za przeszłością – każdy z tych demonów ciągnie się za dróżnikiem i tylko ostatnie strony noweli pokażą dokąd go zaprowadziły.
Podsumowując, jeśli ktoś szuka wciągającej książki, która cały czas trzyma w napięciu to polecam niniejszy tytuł. Zwłaszcza, że demony Thiela mogą być bliskie i nam.
„Der Bahnwärter Thiel“ von Gerhart Hauptmann. Die Empfehlung von Michal Mazur
Was könnte im Leben eines ruhigen, ordentlichen Bahnwärters interessant sein? Die Titelfigur Thiel ist ein pflichtbewusster Arbeiter, versteht sich gut mit seinen Kindern, ist ruhig und geordnet in seinem Alltag. Doch Schritt für Schritt verändert sich der Protagonist der Novelle und der Leser merkt, dass sich etwas Dunkles in ihm zusammenbraut.
Der Autor des Buches – Gerhart Hauptmann – ist der Nobelpreisträger für Literatur. Er ist in Breslau geboren und wurde durch seine in Schlesien verbrachte Jugend und seine Bekanntschaft mit einem einsamen Bahnarbeiter in Erkner zu dieser Novelle inspiriert. Er war ein Vertreter des Naturalismus, einer Strömung in der Literatur, die auf eine genaue Darstellung der Wirklichkeit abzielte. Die Protagonisten seiner Bücher waren oft Menschen aus den unteren Schichten der Gesellschaft. Sie zeigten die Schattenseiten des Menschen, verurteilten oder kommentierten sie aber nicht. In dieser Hinsicht hatten die Werke eher dokumentarischen Charakter. Auch die Naturbeschreibungen waren ein wesentliches Element, vor allem in der fraglichen Novelle werden die kleinsten Details detailliert beschrieben.
Obwohl das Buch kurz ist, hat es viele Aspekte. Thiels zwei Frauen werden vorgestellt: die erste, eine sanfte, aber kränkliche Minna, die, als sie stirbt, nur ihren Sohn Tobias zurücklässt, und Lene – herrschsüchtig, streng – die eigentlich das Haus regiert. Thiel ist nicht in der Lage, ihr standzuhalten, er ist gefangen in seinen eigenen Grenzen und versucht, sich durch Arbeit zu retten. Sein Sohn Tobias, der regelmäßig von seiner Stiefmutter geschlagen wird, leidet darunter. Passivität, emotionale Abhängigkeit, Sehnsucht nach der Vergangenheit – jeder dieser Dämonen zerrt an dem Bahnwärter und erst die letzten Seiten der Novelle werden zeigen, wohin sie ihn geführt haben.
Fazit: Wer auf der Suche nach einem spannenden Buch ist, das einen die ganze Zeit über fesselt, dem kann ich diesen Titel nur empfehlen. Vor allem, weil Thiels Dämonen auch uns nahe sein könnten.